De executeur is diegene die het testament van een erflater ten uitvoer brengt als de nalatenschap is opengevallen. Voorwaarde is dat de benoeming van de executeur in het laatste testament is vastgelegd.

Uit de executeursbenoeming in het testament blijken de bevoegdheden die aan de executeur zijn toegekend. In dit verband zijn er drie varianten te onderscheiden:

• begrafenisexecuteur (1 ster-executeur): de executeur verzorgt de uitvaart en begrafenis of crematie en voldoet de kosten daarvan.
• beheersexecuteur (2 sterren-executeur): De executeur heeft het beheer over de nalatenschap en is bevoegd de goederen van de nalatenschap te verkopen indien dit nodig is schulden van de nalatenschap te voldoen (bijvoorbeeld de woning te verkopen ter voldoening van de hypotheekschuld).
• executeur- afwikkelingsbewindvoerder (3 sterren-executeur): de executeur wikkelt de nalatenschap geheel zelfstandig af. De executeur is bevoegd de goederen van de nalatenschap te verkopen en mag de nalatenschap tussen de erfgenamen zelfstandig verdelen.

Een erfgenaam heeft drie mogelijkheden met betrekking tot de nalatenschap:

• zuivere aanvaarding: de erfgenaam krijgt (een aandeel in) de goederen van de nalatenschap en de erfgenaam is aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap (tezamen met de andere erfgenamen).
• beneficiaire aanvaarding: de erfgenaam aanvaardt de nalatenschap, maar is in beginsel niet met het eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap.
• verwerping: de in het testament benoemde erfgenaam wordt door de verwerping geacht nooit erfgenaam te zijn geweest. Hij of zij kan niet als erfgenaam worden aangesproken bijvoorbeeld voor de betaling van schulden van de nalatenschap, maar hij of zij heeft ook geen recht op de bezittingen.

In een testament kan een legaat zijn opgenomen op grond waarvan een bepaald goed of som geld aan iemand toekomt, bijvoorbeeld een schilderij of een vast bedrag. Ook kan een geldsom worden gelegateerd waarvan de hoogte wordt berekend aan de hand van een bepaald percentage van het saldo van de nalatenschap.

Vereffening van een nalatenschap doet zich voor indien een nalatenschap beneficiair is aanvaard en er geen executeur is benoemd die kan aantonen dat de goederen van de nalatenschap ruimschoots voldoende zijn om de schulden te voldoen. Ook kan door de rechtbank een vereffenaar worden benoemd. De wettelijke vereffening waarborgt de belangen van de schuldeisers. De vereffening wordt verricht door de gezamenlijke erfgenamen of door een vereffenaar die door de rechtbank is benoemd. De taak van de vereffenaar valt te vergelijken met die van een faillissementscurator.

Het recht van vruchtgebruik is een zakelijk recht gebruik te maken van een goed of meerdere goederen van een erfgenaam of erfgenamen en daarvan de vruchten (bijvoorbeeld rente, dividend of huuropbrengsten) te genieten.